Gloppur

  The Legendary Sagas (Fornaldarsögur Norðurlanda).Origins and Development

   Editors:

Annette Lassen

Agnette Ney

 Ármann Jakobsson, University of Iceland Press Reykjavík 2012

 

Páll Jónsson Skálholtsbiskup Nokkrar athuganir á sögu hans og kirkjustjórn Sveinbjörn Rafnsson Ritsafn Sagnfræðistofnunar 33 Reykjavík 1993 Páll Jónsson, Skálholtsbiskup 1155 -1211 og Skjöldungasaga, Bjarni Guðnason magister, Saxo Grammatikus, Snorri í Reykholti; dróttkvæði og fornyrðislag, einslags stoðgrindur sennileika sagnalistarinnar, konungasagna, fornaldarsagna Norðurlanda, Íslendingasagna.

Úr Endurminningum Sveins Björnssonar, fyrsta forseta lýðveldisins.

Reyndir sjómenn, bændur og aðrir með athyglisgáfu sjá og skilja margt, sem sýnist réttar en útreikningur og mælingar þeirra, sem hafa lært. Og þó vil ég sízt gera lítið úr lærdómi og þekkingu.

 

     Sjálfsagðir hlutir. Ritgerðir. Helgafell 1946 Halldór Kiljan Laxness

      Myndlist okkar forn og ný. Brot 

 Útsaumur forn, sem oft er í verkan sinni ógreinanlegur frá málaralist, er enn varðveittur hér, en þó eru merkustu sýnishorn þessarar tegundar íslenskrar myndlistar ekki leingur hér á landi, heldur geymd í útlendum söfnum, þar á meðal í Lundúnum, Kaupmannahöfn og Stokkhólmi. Helstar minjar málaralistar, sem kölluð er lýsingar, illluminasjónir og smám, miniature. Ennfremur nokkuð af teikningum og bækur með dráttlist. Myndlikst þessi er hinsvegar svo hástæð, að hún bendir á lángar og fastar erfðir, auk órofa sambands við erlenda listmenningu. Því miður hefur málaralist fornhandrita okkar ekki verið rannsökuð nægilega af fróðum mönnu; franskir málarar, sem hafa skoðað þessi gömlu verk okkar, telja myndirnar búa yfir ákveðinni fíngerðri hrynjandi í línu, sem sé íslensk séreign, auk sérstakrar einföldunar og samþjöppunar í tjáningu; sama einkenni benda sérfræðingar saumalistar á í fornum íslenskum útsaumi. Nokkrir fræðimenn benda á ákveðin form í fornlist okkar, einkum dýraform, sem séu óþekt í samtímalist rómanskri og gotneskri af þessu tagi og telja ættuð úr innlendri norrænni geymd. Að vísu standa handritamálverk okkar sjaldnast jafnhátt enskri og franskri list af þessu tagi frá tímanum fyrir Endurfæðinguna (renaissance), en þau eru grein af sama alþjóðlegum stofni og öll hámenning þeirra tíma. Afturámóti hikar jafn varfærinn fræðimaður og Halldór Hermannsson ekki við að láta þá skoðun í ljós, að íslensk málaralist hafi, samkvæmt þeim vitnisburði, sem hún gefur um sig í lýsingu og smámynd, staðist hærra á Íslandi frá 13. öld til 15. aldar en annarsstaðar á Norðurlöndum, enda hefur aldrei staðið meiri auður bak við listsköpun hér á landi en á þeim tíma. Þegar líður á 15.öld tekur að kenna þreytumerkja í íslenskri málaralist og formið verður grófara.